Normaal gesproken betaalt de schuldenaar netjes zijn schulden aan u, de schuldeiser. Dit zijn situaties die iedereen regelmatig meemaakt. Het betalen van huur, verzekeringskosten en alledaagse aankopen zijn slechts enkele voorbeelden. U kunt zich echter voorstellen dat niet elke schuldenaar zijn afspraken zomaar nakomt. Sommigen hebben een zetje in de rug nodig. Dit zetje tot nakoming van de afspraak kan een conservatoir beslag zijn. Dit is een vorm van beslag die ervoor zorgt dat wanneer een procedure is gewonnen er daadwerkelijk verhaal bestaat voor de beslagen zaak. Met andere woorden: conservatoir beslag wordt gelegd om te voorkomen dat voor of tijdens een procedure de schuldenaar snel de zaken verkoopt zodat hier niet langer beslag op kan worden gelegd. Om conservatoire beslagen te leggen moet men aan een aantal eisen voldoen. Wat voor conservatoire beslagen zijn er? Welke eisen worden gesteld aan een geldig conservatoir beslag? En hoe kunt u een beslag het beste mededelen aan de schuldenaar? Deze vragen vormen de kern van dit artikel.
Conservatoir beslag
Er zijn verschillende soorten conservatoire beslagen die kunnen worden gelegd. Het meest in het oog springende conservatoir beslag is die op roerende zaken die geen registergoederen zijn. Dit is bijvoorbeeld de auto of die unieke wijncollectie van de schuldenaar. Wanneer op deze zaken conservatoir beslag wordt gelegd kan een schuldenaar de zaken weliswaar nog steeds verkopen, maar het beslag blijft aan de zaken kleven.[1] Wanneer er vervolgens een executoriale titel wordt verkregen, bijvoorbeeld na een procedure, dan gaat het conservatoir beslag over in een executoriaal beslag.[2] Het conservatoire beslag heeft er dan voor gezorgd dat de zaak gedurende de procedure beslagen is gebleven en er een verhaalsrecht op de zaak bestaat. De beslaglegger heeft dan recht op uitwinning van de beslagen zaak.
Buiten het conservatoir beslag op roerende zaken die geen registergoederen zijn kent men verschillende andere soorten, en zeker niet minder belangrijke, conservatoire beslagen. Hieronder een overzicht van alle mogelijke conservatoire beslagen:
- Roerende zaken die niet registergoederen zijn
- Derden
- De schuldenaar
- Onroerende zaken
- Afgifte van zaken en levering van goederen
- Vreemdelingenbeslag[3]
Verlof voorafgaand aan conservatoir beslag
Een conservatoir beslag kan niet zomaar worden gelegd. Voordat een conservatoir beslag kan worden gelegd moet verlof worden verzocht aan de voorzieningenrechter van de rechtbank.[4] Een rechter beslist in dit kader na summier onderzoek.[5] Dit houdt in dat de rechter geen uitgebreid onderzoek doet. Dit is logisch omdat een conservatoir beslag vaak de nodige spoed omhelst en er daarom geen tijd is voor uitgebreid onderzoek. In de praktijk betekent dit dat de rechter bijna altijd het verlof zal verlenen.
Eis in hoofdzaak
Buiten het vereiste verlof is dient u ook een eis in hoofdzaak in te stellen.[6] Dit betekent dat als iemand conservatoir beslag wilt leggen hij of zij ook een hoofdzaak moet entameren. Dit moet binnen een termijn gebeuren die de voorzieningenrechter bepaalt bij het geven van verlof tot het leggen van conservatoir beslag. Deze termijn is ten minste acht dagen na het leggen van beslag.[7] Het instellen van een eis in hoofdzaak kan zowel bij de bodemrechter (rechtbank) als bij de kortgedingrechter.[8]
Betekening
Als u verlof heeft gekregen kunt u meteen conservatoire beslagen leggen. Het is ook verstandig dit zo snel mogelijk te doen om vervreemding te voorkomen. Beslag leggen doet u middels betekening door een deurwaarder. De deurwaarder zorgt er dan voor dat u er zeker van kunt zijn dat het beslag bij de schuldenaar bekend is. Vervolgens moet u binnen de termijn die door de voorzieningenrechter is gegeven een eis in hoofdzaak instellen. Om deze procedure te entameren heeft u veelal opnieuw een deurwaarder nodig, nu voor het betekenen van een dagvaardingsexploot. In beginsel kunt u pas uw beslag uitwinnen wanneer de rechter uitspraak heeft gedaan in de hoofdzaak en u uw gelijk heeft gekregen.
Conclusie
Al met al is duidelijk dat er veel komt kijken, wanneer u conservatoir beslag wilt leggen. In de praktijk blijkt echter dat conservatoir beslag bijna altijd wordt gegeven. Het verlof wordt snel gegeven en daarna kunt u al conservatoir beslag leggen. Vervolgens moet er een eis in hoofdzaak worden ingesteld en om er zeker van te zijn dat de procedure spoedig verloopt wordt voor ambtshandelingen de deurwaarder ingeschakeld. Zó kan men uiteindelijk krijgen waar hij of zij recht op heeft.
[1] Blokkerende werking van beslagen, Art. 712 jo. 453a Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv), HR 05-09-2008, ECLI:NL:HR:2008:BC9351 (HR Forward/Huber).
[2] Art. 704 Rv.
[3] A.S. Rueb, E. Gras, R.G. Hendrikse & A.W. Jongbloed, Compendium van het Burgerlijk procesrecht, Deventer: Wolters Kluwer 2018 (Compendium Burgerlijk Procesrecht, 2018), p. 535.
Artikelen 711-713, 718-723, 724, 725-727, 730-737, 765-767 Rv.
[5] Art. 700 lid 2 Rv.
[6] Art. 700 lid 3 Rv.
[7] Art. 700 lid 3 Rv.
[8] HR 26-02-1999, NJ 1999, 717 (Ajax/Reule).