Stelt u zich voor: na een ellenlange procedure heeft u eindelijk gelijk gekregen van de rechter. Dit kan betekenen dat u recht heeft op schadevergoeding, nakoming, terugbetaling, executie, etc. Normaliter houdt de verliezende partij zich aan het oordeel van de rechter en zal hij zich bij de uitkomst van de procedure neerleggen. Er doen zich echter omstandigheden voor waar dit niet het geval is. Dit kan zijn omdat de verliezende partij in hoger beroep gaat of omdat de verliezende partij niet de middelen heeft om aan zijn verplichtingen te voldoen. Ook doet het zich helaas voor dat deze partij wel de middelen bezit om zijn verplichtingen na te komen maar gewoonweg weigert dit te doen. Hier komt het executoriaal beslag in beeld. Wat is executoriaal beslag? Wanneer kan iemand executoriaal beslag leggen? Wat zijn de taken van een deurwaarder bij executoriaal beslag? Deze vragen zullen zorgen voor de opzet van dit artikel.
Executoriaal beslag
Er zijn verschillende executoriale beslagen, zoals: executoriaal beslag op roerende goederen die geen registergoederen zijn, onroerende zaken, aandelen op naam, etc. Heel veel vermogensonderdelen zijn vatbaar voor beslag. Slechts bij uitzondering is iets niet vatbaar voor executoriaal beslag, zoals de beslagvrije voet bij inkomensbeslagen.[1]
Om verder te gaan met een analyse over het executoriaal beslag moet een onderscheid worden gemaakt tussen het executoriaal beslag en het conservatoir beslag. Het conservatoir beslag wordt ook wel bewarend beslag genoemd en zorgt ervoor dat een goed of zaak bij de beslagene blijft of in ieder geval ervoor zorgt dat er een beslag rust op de betreffende zaak. Dit mechanisme dient te voorkomen dat een schuldenaar die hoogte krijgt van een eventueel beslag snel de zaak vervreemd. Een executoriaal beslag daarentegen ziet op executie van een beslagen goed of zaak.
Executoriale titels
Het grootste verschil tussen het executoriaal beslag en het conservatoir beslag is de dwingende werking. Bij een conservatoir beslag kan de beslagene niet gedwongen worden om de zaak over te dragen, waar bij een executoriaal beslag dit wel het geval is. Het gaat hier in het bijzonder om de tenuitvoerlegging van grossen. Een executoriaal beslag moet altijd worden ondersteund door een executoriale titel. Veruit de grootste categorie grosse (grossen zijn executoriale titels) is het vonnis of de beschikking van de rechter. Deze beslissingen van de rechter worden voorzien van een stempel waardoor een rechterlijke uitspraak gezien kan worden als grosse die tenuitvoer kan worden gelegd.[2] Dit alles betekent dus dat na een procedure, en wanneer er dus een rechterlijke beslissing genomen is, de mogelijkheid bestaat tot executoriaal beslag.
Taken deurwaarder bij executoriaal beslag
Beslag is een krachtig mechanisme van tenuitvoerlegging en moet daarom goed worden gereguleerd. De wetgever heeft in dit kader veel exclusieve bevoegdheden aan de deurwaarder toegekend. Zo kan een grosse pas ten uitvoer worden gelegd indien deze betekend is aan de schuldenaar.[3] Voor betekening is een deurwaarder nodig. Betekening is feitelijk ervoor zorgen dat de tenuitvoerlegging is aangekomen bij de schuldenaar. Als deze tenuitvoerlegging een beslag is, dan zal de deurwaarder ook over gaan tot beslaglegging. Hij zal naar de beslag te leggen zaken gaan en verklaren op deze zaken beslag te leggen, waarna hij daarvan een proces-verbaal zal opstellen.[4] Dit proces-verbaal betekent hij ook aan de debiteur. Bij deze betekening aan de debiteur zal worden aangegeven waar en wanneer de executie zal plaatsvinden. De plaats van de executie wordt ook bepaald door de deurwaarder.[5]
Conclusie
Al met al valt op dat de deurwaarder in de beslagprocedure een grote verantwoordelijkheid op zich neemt. Met al zijn taken wordt van de deurwaarder een tussenpersoon gemaakt via wie de executie zal verlopen. Dit dient er vooral toe om eigenrichting te voorkomen. Met andere woorden: het is niet de bedoeling dat een partij het heft in eigen handen neemt en dreigend aan de deur van de schuldenaar gaat staan. De deurwaarder zorgt ervoor dat het beslag- en executieproces spoedig verloopt en we moeten dan ook blij zijn dat we dit systeem in Nederland hanteren.
Auteur: Max van der Veer
[1] Beslagvrije voet, KBvG, Geraadpleegd op 14-02-2020 via: https://www.kbvg.nl/4099/ik-heb-schulden/beslagvrije-voet.html.
[2] Art. 430 lid 1 en 2 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv).
[3] Art. 430 lid 3 Rv.
[4] Dit proces-verbaal dient ook als omschrijving van de beslagen zaken.
[5] Art. 443 e.v. Rv.
